حاملگی در سن بالا، یکی از دغدغه های زوجین امروزی شده است. از آن جایی که در عصر حاضر، بانوان دیرتر از زمان های گذشته اقدام به بارداری می کنند، قدرت بارداری کاهش یافته، اما با این وجود، احتمال بارداری بانوان تا پیش از سنین یائسگی وجود دارد. البته باید بدانید که بارداری در سنین بالا، ملزم به انجام آزمایشاتی نظیر غربالگری، نمونه برداری تست پرز کوریونی و رعایت نکاتی است که در این مطلب به شرح آن ها خواهیم پرداخت.
حاملگی در سن بالا ممکن است؟
از آن جایی که سبک زندگی و زمان یائسگی در هر فرد متفاوت می باشد، احتمال حاملگی در سن بالا، بستگی به این موارد دارد. بنابراین بانوان تا قبل از یائسگی شانس کمی برای بارداری خواهند داشت. خوب است بدانید که سن ایده آل بارداری، 18 سال تا 26 سال بوده و پس از سن 32 سالگی، احتمال بارداری کاهش می یابد، به گونه ای که در سنین 36 تا 37 سالگی، کاهش احتمال بارداری بسیار بیشتر خواهد بود. روند کاهش احتمال بارداری با گذشت هر سال بیشتر شده و در سنین بالای 47 سال، با گذشت هر ماه، 5 درصد احتمال بارداری کاهش می یابد. همچنین بانوانی که در سن بالا اقدام به بارداری می کنند، احتمال سقط جنین به خصوص در 3 ماه اول بسیار زیاد می باشد.
بیشتر بدانید: مشاوره قبل از بارداری
عوارض و مشکلات باروری در سنین بالا
همان طور که پیش از این نیز گفته شد، با افزایش سن، احتمال بارداری به جهت کاهش تخمک های باقیمانده کم خواهد شد. به گونه ای که تخمک ها در سن بالای 35 سال، به راحتی توسط اسپرم بارور نخواهند شد و در صورت بارور شدن، مادر و جنین با عوارض و مشکلاتی مواجه خواهند شد که در زیر آن ها را شرح داده ایم:
ایجاد ناهنجاری های کروموزومی
هر چه بانوان در سن بالاتری باردار شوند، احتمال نقص مادرزادی در نوزاد بیشتر خواهد بود. به گونه ای که در سنین بالای 40 سالگی، این احتمال افزایش می یابد. بروز سندرم داون، نارسایی های ژنتیکی و سایر مشکلات کروموزومی در نوزادانی که مادران 35 تا 39 ساله دارند، 2 در هزار خواهد بود. این در حالی است که احتمال بروز این ناهنجاری ها در مادران 40 تا 44 سال، چهار در هزار و در مادران بالای 45 سال، چهارده به هزار می باشد.
ابتلا به فشار خون بالا
ابتلا به فشار خون بارداری را می توان یکی از عوارض و مشکلات حاملگی در سن بالا دانست که این عارضه ناشی از اختلال در عملکرد سیستم بدن خواهد بود. در پی ابتلا به فشار خون ممکن است خونرسانی به جفت، دچار اختلال شود که در نتیجه آن، به جنین اکسیژن کافی نرسیده و دچار اختلال در رشد خواهد شد. نهایتا تمامی این موارد زایمان زودرس و حتی مرگ جنین را به همراه خواهند داشت. همچنین از آن جایی که این فشار خون احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد، باید مداوم فشار خون مادر چک شود.
ابتلا به دیابت بارداری
از دیگر عوارض بارداری در سن بالا، دیابت بارداری می باشد. خطر ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی بالای 35 سال، دو برابر خواهد بود. دیابت بارداری منجر به سنگینی بیش از حد جنین و در نتیجه مشکلات مربوط به زایمان خواهد شد. همچنین احتمال زردی یا یرقان نیز
در این نوزادان بیشتر خواهد بود.
احتمال سقط جنین
فشار خون بالا، دیابت بارداری و پایین بودن جفت که از عوارض حاملگی بالای 35 سال می باشد، احتمال سقط جنین را افزایش می دهند. در سن 35 سالگی از هر زن باردار، یک نفر سقط جنین را تجربه خواهد کرد که این آمار در سن 40 سالگی، از میان هر زن به یک سقط خواهد رسید.
علاوه بر این موارد، ضعیف شدن تخمدان ها و آمادگی کمتر تخمک ها برای باروری، سبب عوارض و مشکلاتی در مادر و جنین خواهند شد.
بیشتر بدانید: علائم اولیه بارداری
آزمایشات لازم برای بانوان باردار در سن بالا
قطعا با خواندن این مطلب تا به این جا، از عوارض و خطرات حاملگی در سن بالا مطلع شده اید و به ضرورت انجام آزمایش و چکاپ برای بانوان باردار در سن بالا پی برده اید. بانوانی که پس از 35 سالگی اقدام به بارداری می کنند، ملزم به انجام سونوگرافی های منظم و ماهانه و سونوگرافی کاله داپلر در سه ماه دوم و سوم می باشند.
از دیگر آزمایشات لازم در این بانوان، آزمایش غربالگری خون مادر یا DNA جنین بدون سلول است. هدف از انجام این آزمایش، بررسی خطر نقص های مادرزادی در جنین خواهد بود. در صورت احتمال ابتلا کودک به نقص های مادرزادی، آزمایش های نمونه برداری پرزهای کوریونی و آمینوسنتز ضرورت می یابد. همچنین انجام آزمایشات و چکاپ جهت بررسی سلامت جسمی مادر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
نکاتی که باید پیش از بارداری در سن بالا به آن ها توجه کرد
از جمله نکات و اقداماتی که باید پیش از حاملگی در سن بالا، آن ها را انجام داده و مد نظر قرار داد، به شرح زیر می باشند:
· جهت بررسی سلامت کلی خود و میزان آمادگی جهت بارداری، پیش از حاملگی به بهترین متخصص زنان و زایمان در مشهد مراجعه کرده تا معاینات لازم انجام شود و سبک زندگی، سلامت جسمانی ، سابقه پزشکی و … بررسی گردد.
· پیش از بارداری ابتدا اقدام به درمان بیماری هایی نظیر فشار خون بالا، دیابت و افسردگی نمایید.
· با مشورت پزشک مولتی ویتامین حاوی اسید فولیک و سایر ویتامین های لازم را مصرف نمایید تا احتمال ایجاد نقص های مادرزادی در مغز، ستون فقرات و دهان جنین کاهش یابد.
· قبل از بارداری از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید و سبک زندگی فعال را در پیش بگیرید.
· از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید.
· استرس را در زندگی خود کاهش دهید.
· از مواد شیمیایی نظیر رنگ و پاک کننده ها که احتمال نقص مادرزادی در جنین را افزایش می دهند، استفاده نکنید.
نکاتی که باید حین بارداری در سن بالا به آن ها دقت کنید
علاوه بر رعایت نکات پیش از بارداری ذکر شده در بالا، رعایت نکات زیر در حین بارداری در سن بالا الزامی می باشد:
· به محض اطلاع از بارداری، به پزشک مراجعه کرده و تحت نظر ایشان مراقبت های دوران بارداری را به کار گیرید.
· از داروهای ایمن تر جهت درمان بیماری هایی نظیر فشار خون و دیابت استفاده کنید.
· وزن خود را تحت کنترل بگیرید و به میزان مناسب، افزایش وزن داشته باشید.
· هر روز فعالیت بدنی نظیر پیاده روی را در برنامه خود قرار دهید و از مصرف غذاهای سالم مورد نیاز بدن خود و جنین نظیر ویتامین دی، آهن، کلسیم، اسید فولیک و … غافل نشوید.
· به هیچ عنوان سیگار و الکل مصرف نکنید.
چه زمانی برای بارداری در سن بالا به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در طی حاملگی در سن بالا با علائمی نظیر خونریزی یا لکه بینی، درد شدید در شکم، کاهش تحرک جنین و عدم تحرک خصوصا در هفته بیست و هستم به بعد و بالا رفتن فشار خون و قند خون مواجه شدید، سریعا جهت بکارگیری اقدامات درمانی به پزشک مراجعه نمایید.
نتیجه گیری
با وجود این که حاملگی در سن بالا، خطرات و عوارضی نظیر ابتلا به قند خون، دیابت بارداری، سقط جنین و … را به همراه دارد، اما غیر ممکن نمی باشد. خوشبختانه امروزه با انجام آزمایشات و رعایت برخی موارد قبل و حین بارداری، می توان بارداری در سنین بالا و زایمان موفقی را تجربه کرد .پس اگر قصد بارداری در سن بالای 35 سال را دارید، حتما نکات قبل و بعد از بارداری در سن بالا را پیش گرفته تا بارداری به دور از هر گونه مشکلی داشته باشید.
سوالات متداول
آخرین سن حاملگی چه سنی است؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که آخرین سن بارداری، پیش از رسیدن به یائسگی می باشد که در هر فرد متفاوت خواهد بود.
آیا مصرف کافئین، بارداری در سن بالا را به خطر می اندازد؟
از آن جایی که مصرف کافئین، ریسک سقط جنین را افزایش می دهد، بهتر است مصرف آن در حاملگی در سن بالا کنترل شود.
مصرف چه مواد غذایی در حاملگی سن بالا توصیه می شود؟
مواد غذایی غنی از پروتئین، فیبر، ویتامین و مواد معدنی، علاوه بر کاهش فشار خون و دیابت بارداری، به سلامت جنین و مادر کمک خواهند کرد.